نهضت حسینی و رویدادهای عاشورای سال ?? هجری از جمله وقایعی است که بیش از همه رخدادهای تاریخی در فرهنگ مکتوب بشری مطرح بوده است، فرازهایی از تاریخ عاشورا در آثار اغلب نویسندگان و هنرمندان ملل جهان هر چند کوتاه و تحریف شده نشان از اهمیت، بزرگی و شگفت آفرینی این نهضت دارد.

تردیدی نیست که انگیزه های سیاسی و اجتماعی فراوانی برای تحریف این واقعه از همان آغاز وجود داشته که از مهم ترین آنها حاکمیت استبدادی مخوف حزب اموی بر سرزمین های اسلامی آن هم به مدتی نسبتا طولانی بوده است. علاوه بر این، سایر حکومت های مستبد و مفسد که منش و روش امویان و فرزندان ابوسفیان را پیشه خود ساخته بودند و فرهنگ جهادی و شهیدپرور حسین بن علی (علیه السلام) را در تضاد با منافع خود می دیدند، انگیزه ای نیرومند برای مسخ و تحریف تاریخ و فرهنگ عاشوراداشته اند. منافع شخصی و گروهی عامل دیگری برای چنین رویکرد شوم نیز گردیده است. البته نباید در انحرافات صورت گرفته جایگزینی روضه خوانانی که شاخصه­ی وجودیشان فقط گریاندن مردم است، به جای عالمان دین و روحانیت انقلابی که آبشخور اصلی ترویج مفاهیم و اعتقادات دینی اند را نادیده گرفت. در این مجال سعی نگارنده بر این است تا شما خواننده گرامی را به طور اجمالی با تحریفات حادثه عظیم عاشورا آشنا ساخته و انحرافات نوساخته را گوش­زد کند.

لیستی از انحرافات

?-    کشته شدن امام حسین (ع) برای شفاعت از گنهکاران امت.

?-    به حقارت کشیدن امام و اسراء در برابر یزیدیان برای مظلوم نمایی­های کاذب

?-    جهت گریاندن مستمع متوسل به دروغ شدن(حجله عروسی قاسم نوجوان در شب عاشورا و … )

?-    خصومت دیرین امویان با اساس دین و وحی و نبوت ، به دشمنی شخصی حسین (ع) و یزید تبدیل شد

?-    رسالت یاری رساندن به جبهه حسینی در طول تاریخ ، تنها به سطحِ گریستن بر تشنگی و مظلومیت آل عبا پایین آمد و بیش از روضه فکر امام حسین (ع) ، روضه جسم پاره پاره او و بیش از پیام خونین سیدالشهداء، حلقوم بریده ابا عبدالله مطرح شد .

?-    مسخ حقیقت عاشورا و فلسفه قیام کربلا ، به گونه­ای که عزای امام و یارانش هیچ تعارضی با سلطه ستم و فسق نداشته باشد و این بزرگترین تحریف محتوایی عاشورا بود.

?-    شفاعت امام بگونه ای یکجانبه طرح شد که بسیاری از علاقه مندان اهل بیت ، تعارضی میان گریستن بر حسین (علیه السلام) و ارتکاب فسق و فجور و زیر پا نهادن حق الناس و ترک وظایف ندانند و امیدشان به حسین (علیه السلام) باشد ، هر چند که غرق گناه باشند !

?-    عده ای چنین عنوان می کنند که حماسه ی عاشورا بطور جبری و حادثه ای محتوم روی داده است، اگر این عقیده ی باطل را بپذیریم العیاذ بالله امام و یارانش را از هر گونه اراده، اختیار و تصمیم گیری سلب کرده ایم و اعتقاد به این تفکر موهوم با قرآن و فرهنگ اهل بیت مغایرت دارد به علاوه چنین تخطئه ای در اصل مهم و حیاتی قضا و قدر نوعی انحطاط فکری و عقیدتی به بار می آورد.

?-    ائمه ی اطهار (علیهم السلام) تاکید فرموده اند مردم برای آن حضرت بگریند و عزاداری کنند تا هم نهضت عاشورا حفظ شود و هم آنان در پرتو این مجالس و سوگواری ها به رشد معنوی و سازندگی ایمانی برسند و بر اثر همراهی عاطفی با حماسه عاشورا از این چراغ هدایت نور بگیرند و با کشتی نجات از توفان حوادث آسان بگذرند. ولی گروهی این هدف را مسخ کرده و گفته اند: این گریه تسلی خاطری برای حضرت زهراست در حالی که امام حسین (علیه السلام) با شهادت خویش به مادرش زهرا (سلام الله علیها) پیوست و آن دو انسان والا از هم جدا نیستند که حضرت فاطمه (سلام الله علیها)در فراق این ماجرا ناراحت باشد و احتیاج به تسلی داشته باشد.

??- حضرت امام حسین (علیه السلام) با فداکاری کم نظیر خود موجی ایجاد کرد که برای قرون متمادی ستمگران را به هراس واداشت و نامش با شجاعت، معنویت و ایثار و عدالت توام می باشد، اما عده ای این گونه می نگرند که امام حسین (علیه السلام) توسط دشمنان نفله شد و بدون این که تقصیری داشته باشد توسط ستمکاران کشته شد و از این جهت باید برایش متأثر بود و گریست،

??-تمایل به اسطوره سازی و افسانه پردازی: کشته شدن سیصدهزار نفر از دشمنان توسط امام حسین علیه السلام و یا تعداد ?? هزار نفر به دست ابوالفضل العباس و… .

انحرافات نوظهور

این لیست ??گانه ، قسمی از تحریف­هایی بود که در دهه­های گذشته و پیش از انقلاب اسلامی، جولانگاه زیادی داشتند و با طلوع خورشید انقلاب و روشنگری حقایق توسط رهبر کبیر انقلاب و فرزانگانی چون شهید مطهری، تا حدودی، زوایای پنهان آن تحریف و آسیب ها پدیدار گشت، هر چند خطر آنها را نمی توان صددرصد منتفی شمرد و امکان بروز آنها با شیوه ها و قرائت هایی نوین وجود دارد .

ولی در این سال­های اخیر، در گوشه و کنار، از گفتار و نوشتار پاره ای محافل و نشریات، زمزمه­هایی به گوش می رسد که از تکوین نطفه­هایی نو از تحریفات جدید خبر می دهد . امروزه با ادبیاتی متفاوت و گویش هایی نوین، مطالبی پیرامون فرهنگ عاشورا بیان می شود که می تواند نشانگر برخی بیماری ها باشد. در اینجا به طور فشرده و گذرا، به نشانه هایی دیگر که عمدتا بر محور تضعیف پایگاه اجتماعی فرهنگ عاشورا و ابعاد سازنده آن متمرکز است و در مقام تقدس زدایی از عاشورا و خشونت زا معرفی کردن فرهنگ آن می باشد، می توان اشاره نمود:

?-    عزاداری امام حسین (علیه السلام) ادامه آیین سوگ سیاوش است. آیینی که تا پیش از دوره صفویه برای نه گفتن به حکومت، به آن می پرداختند و با از بین رفتن آیین سیاوش و جایگزینی عزاداری امام حسین  (علیه السلام) این آیین ها در خدمت حکومت قرار گرفت،

?-    امروزه دیگر از دشمنان و کشندگان امام حسین  (علیه السلام) خبری نیست و هنوز هم از داستان حسین استفاده کردن و عنصر انتقام، عنصر کینه توزی و عنصر خشونت و خونریزی را زنده نگه داشتن و از طریق تحریک عواطف، دشمنان موهوم و غیر موهوم تراشیدن و این حادثه را خرج آن امور کردن، شایسته نیست .

?-     پیامبر (صلوات الله علیه) در بدر و حنین شمشیر زد و کربلا پیامدهای همان جنگ ها بود و خشونت فرزند خشونت است و درخت خشونت میوه هایی جز خشونت به بار نمی آورد. پس چرا فرهنگ شهادت را که خشونت آفرین باید گسترش داد.

آیا به راستی عاشورا جنبه های اساطیری و افسانه ای دارد که با اسطوره افسانه سیاوش و غیره مقایسه شود؟ در حالی که از شگفتی های حماسه کربلا آن است که تمامی خصوصیات و ویژگیهای آن حادثه، با ذکر جزئی ترین مسائل، در سینه تاریخ مضبوط است،

آیین عزاداری سید مظلومان چنانچه در صفحات پیشین گذشت، چه ربطی به آیین سوگ سیاوش دارد؟ در حالی که این آیین از زمان ائمه اطهار و از همان روز عاشورا، معماری شد، برای آنکه عاشورا، به عنوان یک مکتب زنده بماند و خون ثارالله در کالبد جوامع به جریان افتد و به آنها حیات طیبه و زندگی شرافتمندانه هدیه کند . عاشورا ، توسط ولی مطلق الهی و عبد صالح و انسان کامل و معصومی چون سیدالشهداء (علیه السلام) و نه یک موجود اساطیری آفریده شد، برای آنکه شاخص حرکت تعالی بشر باشد و با انگشت اشاره اش، سمت و سوی زندگی را نشان دهد . عاشورا، دو چهره دارد، همچنان که در آن رحمت، رافت و عشق به همه خوبی ها و زیبایی ها موج می زند، چهره دیگر آن زشتی و شیطنت و فساد و تباهی است و انسان عاشورایی همچنان که درود و سلام و عاطفه خود را نثار چهره رافت و رحمت آن می کند، نمی تواند از لعن و نفرین نسبت به قاتلان و کشندگان امام حسین  (علیه السلام) که چهره دیگر کربلا را ترسیم کردند غافل باشد . لذا کمتر زیارتی از زیارات امام حسین  (علیه السلام) را می توان سراغ گرفت که در کنار سلام بر او و یارانش، لعن بر قاتلان آنها ذکر نشده باشد، با وجود آنکه این زیارات از امامان معصوم در متون معتبر نقل شده و بسیاری از آنها از جهت سند نیز به هیچ وجه قابل خدشه نمی باشد .

سخن پایانی

آنچه وظیفه آگاهان و دست اندرکاران است ، هم تبیین صحیح قیام حسینی ، هم ارائه مقتل و روضه صحیح و مستند ، هم جلوگیری از خواندن مرثیه های دروغ و مرثیه خوانان ناصالح و مداحان کاسب و واعظان بی­سواد و بی مطالعه است . در یکی دو دهه اخیر ، هم کتاب­های ارزشمندی در تحلیل ماهیت و اهداف قیام حسینی تألیف شده ، هم اشعار با محتوا و منطبق با روح عاشورا سروده شده است و هم برخی از این تحریف­های لفظی و محتوایی بازگو و معرفی شده است. به امید روزی که محبین اهل بیت مسلح شدن به بصیرت را فرض بدانند و در دام جهالت خود و دشمنی استکبار و مکر منافقین خود فروخته نیفتند.

منبع